بوم دیجیتال مارکتینگ چیست؟ بررسی اجزای آن + 2 نمونه بوم و مثال

بوم دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing Canvas) شاید به اندازه بوم کسب و کار اصطلاح رایج و آشنایی نباشد، اما اگر قصد دارید به صورت جدی در فضای کسب و کارهای اینترنتی فعالیت کنید، باید آن را به خوبی بشناسید.

در ادامه این مقاله قرار است به بررسی اجزای مختلف این بوم بپردازیم و نگاهی داشته باشیم به تفاوت بوم دیجیتال مارکتینگ و بوم کسب و کار. در نهایت هم با بررسی یک نمونه بوم واقعی، این موضوع را به صورت کامل واکاوی می‌کنیم.

تا انتها با ماهان همراه باشید و بعد از آن با ابتدایی‌ترین وسایل مورد نیاز برای نوشتن که در دسترس دارید (حتی یک تکه زغال) شروع کنید به نوشتن بوم بازاریابی دیجیتال کسب و کارتان که از نان شب هم واجب‌تر است.

فهرست مطالب

بوم کسب و کار چیست؟

بوم کسب و کار (کانواس کسب و کار) اصطلاحی‌ست که در فضای استارت آپ‌‌ها و کسب وکارهای نوپا زیاد به گوش می‌خورد.

تا به حال فکر کرده‌اید که ارزش پیشنهادی کسب و کار شما چیست؟ ارزش پیشنهادی یعنی همان دلیل اصلی مشتریان برای خرید از شما و وجه تمایز شما با سایر رقبا. یا تا به حال فکر کرده‌اید که ساختار هزینه‌ها باید به چه شکلی باشد؟

شاید جوابتان به این سوال‌ها مثبت باشد، اما باید بدانید که این 2 مورد، تنها سوال‌های اساسی در مورد یک کسب و کار نیستند. باید حداقل به 7 سوال اساسی دیگر هم پاسخ دهید تا بتوانید با اطمینان بگویید که برای کسب و کارتان برنامه‌ای مشخص دارید و به امید بخت و اقبال پیش نمی‌روید.

بوم مدل کسب و کار مدلی تصویری و ترسیمی از مهم‌ترین سوال‌هایی است که یک کسب و کار باید جواب واضح و مشخصی برای آن‌ها داشته باشد.

این سوال‌ها به موارد زیر اشاره دارند:

• بخش‌بندی مشتریان
• نوع ارتباط با مشتریان
• کانال‌های دسترسی
• مشتریان
• ارزش پیشنهادی
• فعالیت‌های کلیدی
• همکاران کلیدی
• منابع کلیدی
• جریان درآمدی
• ساختار هزینه‌ها

از آنجا که مجال سخن گفتن درباره جزئیات بوم کسب و کار در این مقاله نمی‌گنجد، در مقاله‌ای دیگر به صورت کامل آن را بررسی کرده‌ایم و در ادامه این مقاله تنها به بررسی بوم دیجیتال مارکتینگ می‌پردازیم. پیشنهاد می‌کنیم برای مطالعه بیشتر آن را مطالعه کنید.

بوم دیجیتال مارکتینگ چیست و چه تفاوتی با بوم کسب و کار دارد؟

اجزای بوم بازاریابی دیجیتال یا کانواس دیجیتال مارکتینگ با بوم کسب و کار متفاوت است و باید به سوال‌های آن در حوزه دیجیتال مارکتینگ پاسخ دهید. بازاریابان دیجیتال می‌توانند از این ابزار برای ارائه طرح‌های بازاریابی دیجیتال به تیم خود، مشتریان و سهام‌داران استفاده کنند.

همچنین به کمک آن می‌توانند ضمن بهینه سازی استراتژی‌های بازاریابی، میزان موفقیت تبلیغات خود را تجزیه و تحلیل و اندازه گیری کنند. این بوم به نحوی مکمل بوم کسب و کار است و کسب و کارهایی که با بازاریابی دیجیتال سر و کار دارند باید به آن اهمیت بدهند.

اجزای کانواس دیجیتال مارکتینگ همانند بوم قبلی است، اما نحوه پرسیدن سوال‌ها کمی تفاوت دارد و وارد فضای کسب و کارهای دیجیتال می‌شود. در ادامه تک تک آن‌ها را بررسی می‌کنیم تا بهتر این موضوع را درک کنید.

اجزای بوم بازاریابی دیجیتال

1) ارزش پیشنهادی:

ارزش پیشنهادی همان تفاوت کلیدی شما با رقباست و مشخص می‌کند که چرا مشتری باید شما را به سایرین ترجیح دهد. برای تعیین ارزش پیشنهادی باید به سوال‌های زیر پاسخ دهید:

1. چرا مشتری باید در بین گزینه‌های متعدد، من را انتخاب کند؟
2. مشتری برای چه چیزی پول پرداخت می‌کند؟

برای بررسی بیشتر ارزش پیشنهادی، پاسخ دادن به سوال‌های زیر هم می‌تواند به شما کمک کند:

1.  آیا این ارزش واقعا متمایز از رقباست؟
2.  آیا حداقل در یک بعد، بهتر از رقبا عمل می‌کند؟
3. آیا تقلید از آن دشوار است؟
4.  آیا تمرکز آن روی مشکل‌ها و کارهای انجام نشده است؟
5.  به چه مشکلی پاسخ می‌دهد یا چه احساس خوبی را برانگیخته می‌کند؟

قیمت، نوع ارسال، نوع بسته بندی، طریقه پرداخت (برای مثال پرداخت در 10 قسط)، مثال‌هایی از ارزش افزوده هستند.

یک مثال ملموس برای ارزش پیشنهادی، تاکسی‌های اینترنتی هستند. اسنپ و تپسی با خلق ارزش‌های متفاوت توانسته‌اند به صورت موازی با هم فعالیت کنند، اما کدام یک مشتریان بیشتری جذب می‌کند؟ در اینجا ارزش پیشنهادی بیشتر حول قیمت می‌چرخد و اگر شرایط دیگر این دو تاکسی یکسان باشد، موردی را انتخاب می‌کنید که قیمت کمتری داشته باشد.

ارزش پیشنهادی آن‌ها نسبت به تاکسی‌های تلفنی و خطی هم دسترسی بیشتر، امکان رهگیری مسافر، دسترسی شبانه روزی و … می‌باشد. در حال حاضر اگر تاکسی اینترنتی دیگری روی کار بیاید، برای رقابت با این دو مورد باید ارزش متفاوتی به مشتریان ارائه کند تا آن‌ها را متقاعد به استفاده از خدمات خود کند.

2) بخش بندی مشتریان:

در اینجا مشخص می‌کنید که دوست دارید چه کسی به رسالت بازاریابی شما پی ببرد. باید مشتری خود را به خوبی بشناسید، انگار که جزئی اعضا خانواده او هستید! باید ویژگی مشتریانی که از شما خرید می‌کنند، الگوهای رفتاری آن‌ها و دلایل خرید کردنشان را به خوبی بشناسید تا بتوانید نیاز آن‌ها را کشف و به خوبی به آن پاسخ دهید. 

همچنین باید مشخص کنید که چه کسانی مشتری شما نیستند، اما می‌توانند دیگران را به مشتری شما تبدیل کنند و یا هرگز منفعتی برای شما نخواهند داشت. برای مثال، مشتریان اسنپ تمام کسانی هستند که به دنبال یک تاکسی مقرون به صرفه و ایمن هستند و خودشان یا اطرافیانشان این اپلیکیشن را نصب کرده و به اینترنت دسترسی دارند.

3) سفر مشتریان

باید مشخص کنید که در کدام نقطه از سفر مشتری قصد دارید به مشتری خود برسید؟

سفر مشتری به طور خلاصه از مرحله اولیه آشنایی مخاطب با برند شما تا مرحله نهایی که خرید و وفادار شدن است را شامل می‌شود. به یاد داشته باشید که سفر مشتری خطی نیست و مشتریان می‌توانند بین مراحل مختلف در حرکت باشند. شما باید برای هر مرحله برنامه ریزی داشته باشید.

4) کانال ارتباطی

4) بهترین مکان در دنیای دیجیتال برای دسترسی به مخاطبان شما کجاست؟ توجه داشته باشید که کانال شما می‌تواند فراتر از اینترنت برود. برای مثال، پیامک فرستادن برای مشتریان می‌تواند بین شما و آن‌ها ارتباط برقرار کند.

در این بخش باید مشخص کنید که مشتری از چه طریق می‌تواند با محصول یا خدمات شما آشنا شود؟ از چه طریقی می‌تواند با شما در ارتباط باشد (برای دریافت خدمات پس از فروش یا انتقاد و پیشنهاد)

5) هدف واقع‌گرایانه و مشخص شده طبق مدل SMART

هدف نهایی که دوست دارید با تاکتیک‌ها و استراتژی‌های بازاریابی خود به آن برسید چیست؟ به یاد داشته باشید که هدف شما باید طبق مدل هدف‌گذای SMART، مشخص، قابل اندازه گیری ، قابل دستیابی ، مرتبط و زمان‌دار باشد.

6) تعیین KPI یا شاخص کلیدی عملکرد

مهم‌ترین فعالیتی که برای تعیین اینکه آیا به هدف خود می‌رسید یا نه اندازه گیری می‌کنید چیست؟ همانطور که در مدل هدف‌گذاری اسمارت آمده است، هدف باید قابل اندازه گیری باشد. ما در راستای رسیدن به این اهداف، فعالیت‌های کلیدی را مشخص می‌کنیم.

برای مثال هدف یک سازمان این است که ورودی‌های سایتش طی 3 ماه، به عدد 10 هزار برسد. در راستای تحقق این هدف می‌تواند فعالیت‌هابی مثل انجام سئو، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و هدایت افراد از آن‌‌ها به سمت سایت و تبلیغات گوگل را انجام دهد.

7) معیارهای اندازه گیری

از کدام واحدهای قابل اندازه گیری برای نشان دادن KPI خود و ملموس‌تر کردن آن استفاده می کنید؟ همانطور که می‌دانید، از مهم‌ترین مزایای بازاریابی اینترنتی قابل اندازه‌گیری بودن میزان موفقیت اهداف است. 

برای مثال سازمانی که هدف 3 ماهه آن فزایش ورودی سایت است، می‌تواند فاکتور CTA یا نرخ کلیک را که در سرچ کنسول سایت موجود است را برای مشاهده تعداد افرادی که از طریق سرچ در گوگل وارد سایت شده‌اند مشاهده کند. آمار دقیق‌تر میزان ورودی‌ها سایت از بسترهای مختلف مثل تبلیغات و شبکه‌های اجتماعی نیز در ابزار دیگری به نام گوگل آنالیتیکس وجود دارد.

8) تاکتیک‌ها

آخرین بخش بوم دیجیتال مارکتینگ هم شامل تمام اقداماتی است که قصد دارید برای دستیابی به هدف بازاریابی خود انجام دهید.

کلام پایانی

در این مقاله سعی کردیم به بررسی کامل یک بوم دیجیتال مارکتینگ بپردازیم. حتی اگر راه اندزی کسب و کارتان مدت زمان زیادی هم گذشته است، باز هم برای نوشتن چنین بومی دیر نیست و در ادامه حیات آن به کمک شما می‌آید. به قول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است!

درباره نویسنده این مقاله

اشتراک گذاری این مقاله

اشتراک گذاری در twitter
Twitter
اشتراک گذاری در linkedin
LinkedIn
اشتراک گذاری در telegram
Telegram
اشتراک گذاری در whatsapp
WhatsApp
اشتراک گذاری در email
Email

خواندن این مطالب توصیه می‌شود

انواع شبکه های کامپیوتری از نظر گستردگی جغرافیایی

انواع شبکه های کامپیوتری از نظر گستردگی جغرافیایی امروزه شبکه بخش اصلی هر کسب و …

نکات مهم در سفارش طراحی سایت + مراحل سفارش طراحی سایت

نکات مهم در سفارش طراحی سایت + مراحل سفارش طراحی سایت به نظر شما شرکت …

انواع لایه های امنیت شبکه

انواع لایه های امنیت شبکه بخش جدانشدنی از دنیای فناوری اطلاعات، شبکه‌های کامپیوتری و مبحث …

طراحی شبکه چیست؟ طراحی نقشه شبکه

طراحی شبکه چیست؟ طراحی نقشه شبکه برای تحقق شبکه‌های کامپیوتری، برنامه‌ریزی و طراحی نقشه شبکه …